Εξετάσεις για τους ενεργειακούς επιθεωρητές και ελεγκτές δόμησης

[Xάρης]

Στο ημερήσιο ενημερωτικό δελτίο του B2Green.gr της 05.07.2016 αναρτήθηκε ένα ακόμη κείμενο του Μιχάλη Χριστοδουλίδη, Μηχανολόγου Μηχανικού, που είναι μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Πιστοποιημένων Ενεργειακών Επιθεωρητών σχετικά με το παράβολο ανά ΠΕΑ και το σύστημα πιστοποίησης των ενεργειακών επιθεωρητών.
Όπως έπραξα και πρωτύτερα θα απαντήσω σ' αυτά, ένα προς ένα.

Γράφει στην επιστολή του ο συνάδελφος Χριστοδουλίδης:
Η παράνοια και η ανελέητη φοροεπιδρομή συνεχίζεται καθώς, σύμφωνα με την πρόταση νόμου που καταθέτει το ΥΠΕΚΑ για ψήφιση, αναφορικά με τους ενεργειακούς επιθεωρητές και τα ενεργειακά πιστοποιητικά και με βάση το άρθρο 55 του εν λόγω νομοσχεδίου, επιβάλλει παράβολο από 5 έως και 30 ευρώ για κάθε ενεργειακό πιστοποιητικό, ανάλογα με τα τετραγωνικά του ακινήτου και την κατηγορία ενεργειακής επιθεώρησης.
Όλοι νομίζω θα συμφωνήσουμε ότι η φοροεπιδρομή της κυβέρνησης συνεχίζεται. Ειδικά απέναντι στους ελεύθερους επαγγελματίες που δεν αντιμετωπίζονται ισόνομα ως προς τους μισθωτούς και συνταξιούχους που έχουν αφορολόγητο. Οι ελεύθεροι επαγγελματίες επιβαρύνονται επιπλέον και με 100% προκαταβολή φόρου και πληρώνουν κάθε χρόνο χαράτσι, τέλος επιτηδεύματος το ονομάζουν, 650€.
Όσοι μάλιστα είναι και ενεργειακοί επιθεωρητές καλούνται να πληρώσουν και 100€ κάθε έτος για να μπορούν να ασκούν τη δραστηριότητα του ενεργειακού επιθεωρητή ανεξαρτήτως του αν προβούν σε μία, καμία ή χίλιες επιθεωρήσεις σε ένα έτος.
Ευτυχώς αυτό το τελευταίο χαράτσι πρόκειται να καταργηθεί με το σχετικό νομοσχέδιο του ΥΠΕΚΑ που αναφέρετε.
Θα αντικατασταθεί από τέλος ανά ΠΕΑ, όπως ανάλογο τέλος υπάρχει και στις δηλώσεις αυθαιρέτων του Ν.4178/13, υπάρχει και στις εκδόσεις αδειών δόμησης. Το τέλος αυτό το ορθότερο είναι να επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη όπως γίνεται και στις άλλες περιπτώσεις που αναφέραμε.
Δεν το βρίσκετε πιο ορθολογικό το να:
α) επιβαρύνεται με το τέλος ο άμεσα ωφελούμενος που είναι ο ιδιοκτήτης και όχι ο μηχανικός, ενεργειακός επιθεωρητής που ήδη έχει πληρώσει τέλος εγγραφής στο μητρώο των ενεργειακών επιθεωρητών,
β) να είναι ανάλογο του μεγέθους του επιθεωρούμενου ακινήτου.

Καταργεί τις διαδικασίες πιστοποίησης ενός μηχανικού για να μπορεί να ασκήσει την ιδιότητα του ενεργειακού επιθεωρητή, παραβιάζοντας τις κοινοτικές οδηγίες που καθορίζει συγκεκριμένες διαδικασίες και προϋποθέσεις πιστοποίησης για έναν ενεργειακό επιθεωρητή, σύμφωνα με τα καθοριζόμενα στο άρθρο 16 και 17 της ευρωπαϊκής οδηγίας 2012/27/ΕΕ. Σύμφωνα με την ανωτέρω ευρωπαϊκή οδηγία, αναφέρεται ρητώς ότι η ενεργειακή επιθεώρηση κτηρίων και συστημάτων διεξάγεται με ανεξάρτητο τρόπο από εξειδικευμένους ή/και διαπιστευμένους εμπειρογνώμονες, όπου στην διαπίστευση λαμβάνονται υπόψη τα προσόντα.Στο παρόν νομοσχέδιο αναφέρεται ρητώς ο όρος πιστοποίησης ενεργειακών επιθεωρητών σύμφωνα με εφαρμογή της σχετικής κείμενης εθνικής και ευρωπαϊκής νομοθεσίας χωρίς, όμως, να αναφέρει με ποιο τρόπο γίνεται η πιστοποίηση.
Κατ' αρχάς την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2012/27/ΕΕ μπορείτε να την κατεβάσετε από ΕΔΩ προκειμένου να διαπιστώσετε ότι πουθενά δεν αναφέρεται σε υποχρεωτική διαδικασία πιστοποίησης μέσω εξετάσεων.
Εξάλλου, υπάρχουν χώρες μέλη της Ε.Ε. όπως η Γερμανία, η Αυστρία και η Ισπανία που δεν προβλέπουν εξετάσεις για μηχανικούς τριτοβάθμιας εκπαίδευσης προκειμένου να ασκήσουν τη δραστηριότητα του ενεργειακού επιθεωρητή.
Ας δούμε όμως τι ακριβώς γράφει η οδηγία 2012/27/ΕΕ:
Στην §1 του άρθρου 8:
"Τα κράτη μέλη προωθούν τη δυνατότητα διάθεσης, σε όλους τους τελικούς καταναλωτές, ενεργειακών ελέγχων υψηλής ποιότητας οι οποίοι είναι οικονομικώς αποδοτικοί, και:
α) διενεργούνται ανεξάρτητα από ειδικευμένους ή/και διαπιστευμένους εμπειρογνώμονες σύμφωνα με κριτήρια πιστοποίησης,"
Στην §1 του άρθρου 16:
"1. Εφόσον ένα κράτος μέλος εκτιμά ότι το εθνικό επίπεδο τεχνικών ικανοτήτων, αντικειμενικότητας και αξιοπιστίας είναι ανεπαρκές, εξασφαλίζει ότι, έως την 31η Δεκεμβρίου 2014, θεσπίζονται ή υπάρχουν καθεστώτα πιστοποίησης ή/και διαπίστευσης ή/και ισοδύναμα καθεστώτα επαγγελματικών προσόντων και, όπου απαιτείται, κατάλληλα εκπαιδευτικά προγράμματα για τους παρόχους ενεργειακών υπηρεσιών, ενεργειακών ελέγχων, τους διαχειριστές ενέργειας και τους υπεύθυνους εγκατάστασης σχετικών με την ενέργεια δομικών στοιχείων, όπως ορίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 9 της οδηγίας 2010/31/ΕΕ."
Περαιτέρω σχολιασμός θα έπρεπε να θεωρείται περιττός.
Επειδή όμως ορισμένοι μπορεί και πάλι να εγείρουν ενστάσεις, ας τα κάνουμε λιανά.
1) Το κάθε κράτος αποφασίζει ποιοι θα μπορούν να γίνουν ενεργειακοί επιθεωρητές:
α) μόνο ειδικευμένοι,
β) μόνο διαπιστευμένοι κατόπιν πιστοποίησης,
γ) συνδυασμός των (α) και (β)
2) Η διαπίστευση είναι απαραίτητη μόνο για εμπειρογνώμονες που δεν είναι ειδικευμένοι. Την διαπίστευση αυτών των μη ειδικευμένων εμπειρογνωμόνων αφορούν τα κριτήρια πιστοποίησης
3) Το κάθε κράτος αποφασίζει τα κριτήρια πιστοποίησης, αν θα υπάρχουν εξετάσεις, υποχρεωτικά σεμινάρια, συνδυασμός τους ή κάποιος άλλος τρόπος που αφορούν μόνο τους μη ειδικευμένους εμπειρογνώμονες.
4) Το κάθε κράτος δύναται να αποφασίσει ότι οι μηχανικοί έχουν επαρκή προσόντα ώστε να θεωρούνται ειδικευμένοι για ενεργειακές επιθεωρήσεις άνευ άλλης ιδιαίτερης διαδικασίας πιστοποίησης.
5) Το κάθε κράτος δύναται να αποφασίσει να δώσει το δικαίωμα να γίνουν ενεργειακοί επιθεωρητές και επιστήμονες εκτός πολυτεχνείων π.χ. μαθηματικοί, φυσικοί ή ακόμα και απόφοιτοι ΙΕΚ, άρα μη ειδικευμένοι, πιστοποιηούμενοι ενδεχομένως μέσα από υποχρεωτικά σεμινάρια και εξετάσεις, γι αυτούς ειδικά τους επαγγελματίες (βλ. παραπάνω, περίπτωση 1β).

Κάποιοι συνάδελφοι αρνούνται να δεχθούν ότι οι μηχανικοί είναι ειδικευμένοι επιστήμονες και "πιστοποιήθηκαν" για να εκπονούν μελέτες, επιβλέψεις, κατασκευές, πραγματογνωμοσύνες μέσα από τα 5 έτη σπουδών και τη λήψη του διπλώματός τους, απέκτησαν δε τα επαγγελματικά τους δικαιώματα με την εγγραφή τους στο ΤΕΕ. Οι ενεργειακές επιθεωρήσεις αποτελούν ένα πολύ μικρό μέρος του αντικειμένου στο οποίο έχουν πιστοποιηθεί.

Επιπλέον, στο παρόν νομοσχέδιο, αναφέρεται ο όρος ειδικευμένος ενεργειακός επιθεωρητής, όπου η δραστηριότητα της ενεργειακής επιθεώρησης ασκείται από μηχανικό που με βάση τον νόμο 4122/13 άρθρο 2 έχει δικαίωμα υπογραφής της Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης, δηλαδή την εμπλοκή πάνω από δύο διαφορετικές ειδικότητες μηχανικών.Το ερώτημα που δεν απαντάται στο παρόν νομοσχέδιο είναι εάν οι ενεργειακές επιθεωρήσεις θα διενεργούνται όχι από έναν μηχανικό, αλλά από περισσότερους από έναν ενεργειακό επιθεωρητή, ανάλογα με την ειδικότητα του μηχανικού.
Συγκεκριμένα, δεν προσδιορίζει ή δεν προκύπτει ή δεν εξηγεί με ποιο τρόπο ένας τοπογράφος ή ένας αρχιτέκτονας, για παράδειγμα, θα μπορεί να διενεργεί επιθεώρηση σε συστήματα κλιματισμού ή θέρμανσης, από τη στιγμή που δεν κατέχει ούτε το γνωστικό επιστημονικό αντικείμενο αυτής της δραστηριότητας, ούτε με κάποιο τρόπο αποκτά αυτές τις εξειδικευμένες γνώσεις, ούτε ακόμα και αν τις απέκτησε, με ποιον τρόπο πιστοποιείται η επάρκεια αυτών των γνώσεων.
Θα συμφωνήσω μαζί σας ότι με τη διατύπωση του νομοσχεδίου δεν είναι ξεκάθαρο αν θα πρέπει ο ειδικευμένος ενεργειακός επιθεωρητής να έχει δικαίωμα υπογραφής MEA και για το κέλυφος και για τα Η/Μ ή αν το δικαίωμα υπογραφής για τμήμα της ΜΕΑ αρκεί. Μένει να διευκρινιστεί.
Το ερώτημα δε που ορθά θέτετε για τον Τοπογράφο και τον Αρχιτέκτονα έχει και την αντίστροφη ανάγνωση. Ανοίγει δε το θέμα των επαγγελματικών δικαιωμάτων και εκεί θα πρέπει να δούμε γιατί ο Μηχανολόγος Μηχανικός να έχει τα ίδια δικαιώματα με τον Ηλεκτρολόγο Μηχανικό;
Εκείνο που πρέπει να γίνει σαφές είναι ότι η ενεργειακή επιθεώρηση δεν έχει τις απαιτήσεις που έχει η ενεργειακή μελέτη. Έχουμε υπερεκτιμήσει τον ρόλο των ΠΕΑ και έχουμε χάσει το μέτρο.